Η Τουρκία εξέδωσε νέα παράτυπη οδηγία προς ναυτιλόμενους (NAVTEX) με την οποία δεσμεύει περιοχές εντός της οριοθετημένης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας για διεξαγωγή διερευνητικών γεωτρήσεων για υδρογονάνθρακες. Η NAVTEX με αριθμό TURNHOS N/W: 0618/20 που εκδόθηκε παράτυπα από τον σταθμό της Αντάλυας στις 15 Απριλίου 2020 αναφέρεται σε διεξαγωγή γεωτρήσεων από το πλοίο – γεωτρύπανο «Γιαβούζ» και την υποστήριξη του από τα υποστηρικτικά πλοία «Ertugrul Bey”, “Osman Bey” και “Orhan Bey” μεταξύ της 20ης Απριλίου 2020 και της 18ης Ιουλίου 2020, δεσμεύοντας συγκεκριμένες περιοχές εντός της οριοθετημένης ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας (34 06.13 N – 031 45.73 E, 34 06.13 N – 031 57.80 E, 33 56.18 N – 031 57.80 E, 33 56.18 N – 031 45.73 E). Η ανακοίνωση της Τουρκίας εν καιρώ πανδημίας δείχνει ξεκάθαρα την επιμονή της Τουρκίας για συνέχιση της πλήρους αμφισβήτησης της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και την επαναλαμβανόμενη πειρατική της στάση σε σχέση με την διεξαγωγή γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο ενώ καταδεικνύει το παράνομο των τουρκικών ενεργειών και την επιμονή της Τουρκίας για την συνέχιση τέτοιου είδους παράνομων, στη βάση του διεθνούς δικαίου, ενεργειών.
Η κάθοδος του «Γιαβούζ» στο Οικόπεδο 6 και η πρόθεση διεξαγωγής διερευνητικής γεώτρησης αποτελεί την 6ή κατά σειρά έμπρακτη παράνομη ενέργεια της Τουρκίας εντός της Κυπριακής ΑΟΖ όσον αφορά την διενέργεια γεωτρήσεων, πέραν των όλων εκείνων παράνομων ενεργειών των ερευνητικών σκαφών της Τουρκίας και ειδικά του «Μπαρμπαρός» που τα τελευταία χρόνια πραγματοποιεί σεισμογραφικές έρευνες στην υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι ενέργειες αυτές της Τουρκίας είναι προφανώς και καταφανώς παράνομες στο διεθνές δίκαιο και δη στο δίκαιο της θάλασσας και διαταράσσουν για ακόμη μια φορά την ειρήνη και σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπενθυμίζεται ότι στη βάση της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία στα συγκεκριμένα θέματα αντικατοπτρίζει κανόνες του διεθνούς εθιμικού δικαίου, στην Αποκλειστική Οικονομική τους ζώνη μόνο τα παράκτια κράτη μπορούν να ασκούν κυριαρχικά δικαιώματα που αποσκοπούν στην εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πόρων, ζωντανών ή μη, των υπερκειμένων του βυθού της θάλασσας υδάτων, του βυθού της θάλασσας και του υπεδάφους αυτού (βλ. Άρθρο 56, Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, 1982), ενώ, όσον αφορά στην υφαλοκρηπίδα των παράκτιων κρατών, αναφέρεται ότι τα παράκτια κράτη ασκούν στην υφαλοκρηπίδα κυριαρχικά δικαιώματα προς της σκοπό της εξερεύνησης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων αυτής (βλ. Άρθρο 77, Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, 1982). Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι στη βάση του δικαίου της θάλασσας, τα πιο πάνω δικαιώματα είναι αποκλειστικά και κανένα άλλο κράτος δεν μπορεί να ενασκήσει τέτοιου είδους δικαιώματα, ακόμη και αν το παράκτιο κράτος δεν τα ενασκεί.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Τουρκίας αποφάσισε να προβεί σε μια τέτοιου είδους και βεληνεκούς ενέργειας που παραβίαζει το διεθνές δίκαιο αυτή την χρονική περίοδο, δείχνοντας τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας όπως συνεχίσει τις πειρατικές της ενέργειες απέναντι στην Κύπρο ακόμη και σε περίοδο πανδημίας που πλήττει με έντονο τρόπο μάλιστα την ίδια την χώρα του. Πέραν των μηνυμάτων που θέλει ο Τούρκος Πρόεδρος να περάσει στο εσωτερικό, λόγω και των τραγικών επιπτώσεων της πανδημίας στην Τουρκία, η κίνηση του έχει σίγουρα και γεωπολιτική και γεωστρατηγική χροιά που άπτεται της στρατηγικής της Τουρκίας για την επέκταση της επιρροής και του ρόλου της στα ενεργειακά δρώμενα της Ανατολικής Μεσογείου, πέραν της προφανούς αμφισβήτησης της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Επιπρόσθετα, με έντονο τρόπο ο Ερντογάν ανακοίνωσε και την ενεργοποίηση του τουρκικού στόλου για την προστασία των γεωτρυπάνων του τα οποία θα εισβάλουν ξανά στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Οι ενέργειες, επίσης, της Τουρκίας διαδραματίζονται σε μια «νεκρή» περίοδο για την υλοποίηση του ενεργειακού σχεδιασμού της Κυπριακής Δημοκρατίας λόγω της κρίσης της πανδημίας που οδήγησε στην αναστολή των προγραμματισμένων γεωτρήσεων στα αδειοδοτημένα οικόπεδα, τουλάχιστον μέχρι στιγμής από την ExxonMobil μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2021. Παραμένει, φυσικά, γεγονός ότι η Τουρκία θα αντιμετωπίσει συγκεκριμένες δυσκολίες στην διεξαγωγή της γεώτρησης της λόγω και της πανδημίας του κορονοϊού, ενώ ένα θέμα που προκύπτει είναι κατά πόσον θα χρησιμοποιηθούν υποστηρικτικές υπηρεσίες από τα εδάφη των κατεχομένων περιοχών, γεγονός που εγείρει ζητήματα εξάπλωσης πιθανόν κρουσμάτων κορονοϊού από περιστατικά που ενδεχομένως να παρουσιαστούν σε μέλη των πληρωμάτων του γεωτρύπανου και των υποστηρικτικών του πλοίων.
Η παράτυπη NAVTEX της Τουρκίας και η επαπειλούμενη παράνομη απόπειρα διεξαγωγή γεώτρησης αφορά περιοχές που έχουν οριοθετηθεί μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Αιγύπτου από το 2003 και άπτεται περιοχών που εμπίπτουν εντός ήδη αδειοδοτημένων οικόπεδων (6 και 7). Οι προθέσεις της Τουρκίας, πέραν της κατάφωρης παραβίασης των κανόνων που διέπουν το δίκαιο της θάλασσας δείχνουν μια πλήρη υποτίμηση απέναντι και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που πρόσφατα ενέταξε στην λίστα μέτρων δυο ανώτερους αξιωματούχους της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (ΤΡΑΟ), ενώ κατ’ επανάληψη καταδίκασε με έντονο τρόπο τις τουρκικές πειρατικές ενέργειες στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με ιδιαίτερη προσοχή η Κυπριακή Δημοκρατία προβαίνει στις δέουσες νομικές, διπλωματικές και πολιτικές ενέργειες για την καταδίκη, για ακόμη μια φορά, των ενεργειών της Τουρκίας. Αυτό, όμως, που πρέπει να διασφαλιστεί με έντονο τρόπο είναι η εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, ειδικά μέσω της οδού της Ευρωπαϊκής Ένωσης που μπορεί, πολύ πιο εύκολα απ’ ότι ένα διεθνές συλλογικό όργανο, να λάβει τα απαραίτητα εκείνα νομικά και άλλα μέτρα και κυρώσεις που θα διασφάλιζαν την συνοχή της Ένωσης ως προς την εφαρμογή του κράτους δικαίου που περιλαμβάνει και τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και θα δημιουργούσαν κωλύματα στην Τουρκία ενόσω αυτή συνεχίζει να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.
